Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 2021 yılı 2. çeyrek dönemini (Nisan 2021, Mayıs 2021, Haziran 2021) kapsayan Ulusal tarifeyi açıkladı. Tarifeyi genel olarak incelediğimizde 2021 2. çeyrek tarifesinde, OG Çift Terim Tek Zamanlı ‘da ortalama -0,11%, OG Tek Terim Tek Zamanlı ‘da ortalama -0,13%, AG Tek Terim Tek Zamanlı ’da -0,18%, şeklinde tüm tarife sınıflarında ve tüm abone gruplarında aktif enerji birim fiyatında azalma yaşanırken tüm abone grupları ve tarife sınıflarının dağıtım bedellerinde +0,40%’lük artış yapılmıştır. Aktif enerji bedeli ve dağıtım bedeli toplamı üzerinden tarifeyi incelediğimizde ise tüm tarife ve abone gruplarında ortalama 0,02%’lik artış gözükmektedir. Güç bedellerindeki değişim dağıtım bedellerindeki değişime eşit olarak +0,40% şeklinde tüm abone gruplarında eşit artış olarak yansımıştır.
EPİAŞ nezdinde açıklanan ve elektrik piyasası referans fiyatı olan Piyasa Takas Fiyatında (PTF) Mart 2021 döneminde yaşanan gelişmeleri inceleyecek olur isek. PTF, Şubat 2021 dönemine göre %8,8 artarak 312,01 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir. Serbest piyasada elektrik tedarik ederken kullanılan iki maliyet kaleminden birisi olan PTF’ye ek olarak “Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizmasından (YEKDEM) kaynaklı oluşan Yekdem birim maliyeti ise %10 artarak 118,29 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir.
Mart 2021 döneminde PTF’deki artış ise $ kurunda yaşanan dengesizlik kaynaklı olarak ve Yekdem santrallerindeki üretimdeki artış ile bağlantılı olarak gerçekleşmiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre Şubat 2021 döneminde ortalama 7,07 olan dolar kuru Mart 2021 döneminde ortalama 7,56 olarak gerçekleşmiştir. Şubat 2021 döneminde $ bazında 40,53 $ olarak gerçekleşen PTF, Mart 2021 döneminde 41,15 $ olarak çok yüksek bir seviyede artış yaşanmadan gerçekleşmesine rağmen kurdaki artış kaynaklı TL bazında yükselmiştir.
2.çeyrek tarife döneminde maliyet kalemlerindeki artışlara rağmen Ulusal Tarifede dikkate değer bir artış gerçekleşmemiştir. Bunun nedenini sorgularken birincil incelenmesi gereken veri, EÜAŞ toptan satış tarifesidir.
Görevli Tedarik Şirketleri
, Ulusal Tarife üzerinden enerji tüketen tüketiciler için satın aldıkları enerjinin EÜAŞ’ın onaylayacağı miktarlık kısmını (oldukça büyük bir kısmını) EÜAŞ üzerinden satın alırlar. EÜAŞ toptan satış tarifesini incelediğimizde 2021 1. çeyrek tarifesine göre 2021 2. çeyrek tarifesinin açıklanması ile EÜAŞ toptan satış fiyatında 17,5%’luk bir indirim yapılmıştır. 2019 4. çeyrek döneminden (Ekim 2019) itibaren incelememizi genişletirsek bugün itibariyle (Nisan 2021) aradaki birim fiyatın (Ekim 2019 – Nisan 2021) 51,5% indirime uğradığını görebiliyoruz. 2019 4. çeyrek tarifesi, aynı dönemde gerçekleşen PTF ile Yekdem birim maliyeti toplamına yakın belirlenen son ay olarak dikkat çekmektedir. Aradan geçen 1,5 senelik dönemde Ulusal Tarife üzerindeki maliyet baskısı EÜAŞ fiyatlarındaki oynamalarla finanse edilmektedir.
Son tahlilde EÜAŞ’ın üzerinden finanse edilen maliyet baskısının ne kadar süre daha sürdürülebilir olduğu soru işareti olarak durmaktadır.